Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Opolu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2013 r.

Sąd Rejonowy w Opolu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Jan Papka

Protokolant: stażysta M. N.

po rozpoznaniu na rozprawie

w dniu 19 czerwca 2013 r. w O.

sprawy z powództwa: E. A.

przeciwko: (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O. na rzecz powoda E. A. kwotę 916,32 zł (dziewięćset szesnaście złotych 32/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 227 zł (dwieście dwadzieścia siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 180 zł zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III. oddala powództwo w pozostałym zakresie.

Sygn. akt I C 543/13

UZASADNIENIE

Powód E. A. w pozwie z dnia 7 lutego 2013 r. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) kwoty 916,32 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2009 r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zwrot od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał, że będąc członkiem (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O. w październiku 2001 r. postanowił wymienić stolarkę okienną w swoim mieszkaniu. Wskazał, że w D. Technicznym Administracji Osiedla (...) w O. uzyskał informację, iż może dokonać wymiany stolarki okiennej i drzwi balkonowych, a po dostarczeniu kserokopii faktur otrzyma zwrot części poniesionych z tego tytułu kosztów. W miesiącu listopadzie 2001 r. wraz z wnioskiem dostarczył do D. (...) Osiedla (...) w/w dokumenty. W odpowiedzi otrzymał z Administracji pismo (...)/2001r., w którym uzyskał zgodę na wymianę stolarki okiennej z dodatkową informacją, iż został on wpisany do rejestru częściowego zwrotu kosztów pod nr (...). Wskazał, że w latach 2002 r. do 2008 r. zasięgał informacji w D. Technicznym Administracji o stopniu realizacji zwrotu kosztów, otrzymywał informację, iż zwroty dokonywane są sukcesywnie według rejestru. Podniósł, że w styczniu 2009 r. uzyskał ustne zapewnienie, iż wszyscy, którzy zostali zarejestrowani w rejestrze w 2001 r. otrzymają zwrot kosztów do końca maja 2009 r. W sierpniu 2009 r. uzyskał informację, że wystąpiły wątpliwości, co do pozytywnego rozpatrzenia wniosku w sprawie dofinansowania dla 11 członków Spółdzielni, wynikające z postanowień Regulaminu uchwalonego 29 listopada 2001 r., w którym zawarto zapis „Członkowie Spółdzielni, którzy złożyli wnioski o wymianą stolarki do dnia 31 października 2001 r. (zarejestrowane w Administracji Osiedla) i dokonali wymiany stolarki okiennej do 31 grudnia 2001 r. mogą skorzystać z częściowego zwrotu kosztów poniesionych na w/w wymianą na zasadach określonych w Regulaminach obowiązujących na poszczególnych osiedlach w ramach środków przyznanych przez Radą Osiedla na ten cel z funduszu remontowego osiedla. Wcześniej obowiązujący regulamin nie zawierał takiego zastrzeżenia. Dodał, że do dnia wniesienia pozwu uprawnienie do częściowego zwrotu kosztów wymiany stolarki okiennej nie zostało cofnięte. Podał, że wymiany okien dokonał 2 listopada 2001 r., zaś został wpisany do rejestru w dniu 28 listopada 2001r., a więc przed wejściem w życie nowego regulaminu. Przed ujęciem w rejestrze w sprawie częściowego zwrotu poniesionych przez powoda kosztów, nie wskazano mu żadnych zobowiązujących terminów do zarejestrowania wniosków w Administracji Osiedla. Wskazał, że przez kolejne miesiące powód prowadził z pozwaną liczną korespondencję, w której to przedstawiał swoją sytuację i wnosił o możliwe szybkie załatwienie sprawy. W odpowiedzi otrzymywał równie liczną korespondencję, każda o podobnej treści, odmawiającą wypłaty dofinansowania z tytułu wymiany stolarki okiennej w jego mieszkaniu przy ul. (...). Podał, że pismem z dnia 31 stycznia 2011 r. Prezes Zarządu pozwanej przyznał, iż Regulamin podjęty w dniu 29 listopada 2001 r. uchwałą nr (...) wszedł w życie dopiero 1 stycznia 2002 r. Tym samym pismem przyznał również fakt, iż dofinansowanie do wykonanej stolarki wyniosłoby 916,32 zł, czyli kwotą żądaną pozwem. W tej sytuacji podał, że w dniu 2 marca 2011 r. wystosował do pozwanej dwa przedsądowe wezwania do zapłaty, które okazały się bezskuteczne.

W odpowiedzi na pozew z dnia 26 kwietnia 2013 r. pozwana (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w O. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztu procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty od pełnomocnictwa. Nadto podniosła zarzut przedawnienia roszczenia powoda.

W uzasadnieniu pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa przyznała, że powód w dniu 28 listopada 2001 r. złożył w Administracji Osiedla (...) w O. prośbę o wydanie zezwolenia na wymianę stolarki okiennej w jego mieszkaniu przy ul. (...). Poinformowała, że podanie wpłynęło do Administracji Osiedla (...) a więc już po dokonanej przez powoda wymianie okien, która została wykonana najpóźniej w dniu 20 listopada 2001 r., co wynika z przedłożonych faktur. Potwierdziła również, że wniosek został przez Administrację Osiedla (...) wpisany do rejestru częściowego zwrotu kosztów pod nr (...). Natomiast zaprzeczył podawanemu przez powoda faktowi, iż kiedykolwiek uzyskał zapewnienie, że wszystkie osoby zarejestrowane w 2001 r. w rejestrze wymiany okien otrzymają zwrot kosztów do końca maja 2009 r. Wskazała, że Spółdzielnia jest autonomiczną jednostką uprawnioną do samodzielnego określania zasad gospodarowania lokalami pozostającymi w jej zasobach, w tym również określania zasad wymiany stolarki okiennej przez członków Spółdzielni. I tak zasady dokonywania wymiany stolarki okiennej przez członków Spółdzielni określone zostały w Regulaminie rozliczeń finansowych Spółdzielni z członkami i najemcami lokali mieszkalnych i użytkowych OSM (...) w O., uchwalone uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 17 grudnia 1998 r. W oparciu o zapis § 66 tego Regulaminu, (...) Osiedla (...) w regulaminie z dnia 27 września 2000 r. ustaliła zasady dokonywania zwrotów części kosztów za wymianę okien, ponoszonych przez członków Spółdzielni. Tak, więc, gdyby obowiązywały zasady określone w tym regulaminie, to powodowi przysługiwałoby prawo do refundacji i otrzymałby dofinansowanie w kwocie 916,32 zł, co wynika z pisma pozwanej z dnia 31 stycznia 2011 r. skierowanego do niego. Jednakże wskazała, że zasady określone w tym regulaminie zostały zmienione uchwalą Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 29 listopada 2001 r., która uchwaliła nowy regulamin wymiany stolarki okiennej i drzwi balkonowych w lokalach mieszkalnych w OSM (...) w O.. Podniosła, że z postanowień tego nowego regulaminu wynika, że zasady określone w poprzednich regulaminach, uchwalonych przez Rady Osiedli przestają obowiązywać po zrealizowaniu częściowych zwrotów, wszystkim członkom Spółdzielni, pod warunkiem, że „wniosek o wymianę musiał być złożony w terminie do dnia 31 października 2001 r., a wykonanie wymiany stolarki okiennej własnym staraniem i na własny koszt - do dnia 31 grudnia 2001 r. Podała, że tut. Sąd Rejonowy rozpatrując podobną sprawę odnosząc się właśnie do kwestii tego zapisu regulaminu stwierdził: „Wolą uchwałodawcy spółdzielczego było, aby spełnienie tych przesłanek nastąpiło łącznie (w przepisie obie przesłanki rozdziela znak koniunkcji „i”, a nie alternatywy rozłącznej „lub”)". Wskazała, że powód nie spełnił jednego z tych warunków, bowiem wniosek o wymianę złożył dopiero w dniu 28 listopada 2001 r., tj. kiedy wiadome było, że Rada Nadzorcza pracuje nad uchwaleniem nowego regulaminu wymiany stolarki okiennej i który został uchwalony w dniu 29 listopada 2001 r. Dodała, że od kilkunastu lat prowadzi z powodem korespondencję w sprawie refundacji kosztów wymiany stolarki okiennej i powodowi wielokrotnie wyjaśniano, że jego roszczenie w tym zakresie jest bezzasadne, co wynika chociażby z pisma z Rady Nadzorczej L.dz. RN/7/10 z dnia 5 stycznia 2010 r. , która nie znajdowała podstaw prawnych do dokonania zmiany zapisów regulaminy uchwalonego w dniu 29 listopada 2001 r. Co prawda podjęto próbę uregulowania roszczeń 25 członków Spółdzielni, którzy wymienili okna do końca 2001 r. i nie dochowali jednego z warunków wynikających z punktu 1 nowego regulaminu, lecz zgodę na refundację musiała wyrazić większość osób posiadających tytuł prawny do lokali położonych w tej nieruchomości. Podała, że w przypadku nieruchomości powoda zgoda taka nie została wyrażona, co wynika z pisma pozwanej z dnia 9 listopada 2012 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód E. A. jest członkiem pozwanej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O. (zwanej dalej OSM (...) w O.) i z tego tytułu zajmuje lokal mieszkalny położony przy ul. (...) w O.. Mieszkanie to wyposażone było w okna, których od powstania budynku nie wymieniono. W 200 1r. powód postanowił wymienić okna na nowe. (fakt bezsporny). W tym okresie w OSM (...) w O. obowiązywał Regulamin w sprawie rozliczeń finansowych Spółdzielni z członkami i najemcami lokali mieszkalnych i użytkowych OSM (...) w O., uchwalony Uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 17 grudnia 1998 r., który w § 66 umożliwił radom osiedli w zależności od indywidualnych potrzeb, określanie zasad wymiany stolarki okiennej. W dniu 27 września 2000 r. (...) Osiedla (...) w O., na którym mieści się lokal powoda, uchwaliła zasady normujące częściową refundację kosztów związanych z wymianą okien, poniesionych przez członków Spółdzielni (...). Zgodnie nimi członkowi Spółdzielni Mieszkaniowej (...)" zamieszkującemu na terenie Osiedla (...) przysługiwała częściowa możliwość zwrotu poniesionych przez siebie kosztów wymiany okien, pod warunkiem wszakże złożenia przez członka Spółdzielni wniosku o dofinansowanie do wymiany okien oraz wykonanie wymiany okien własnym staraniem i na własny koszt. Dofinansowanie miało zostać przyznane według kolejności w rejestrze w ramach posiadanych środków określonych w planie remontów na dany rok, o czym stanowił pkt 9 Z..

(dowód: wyciąg z Regulaminu rozliczeń finansowych Spółdzielni z członkami

i najemcami lokali mieszkalnych i użytkowych OSM (...)

w O. z dnia 17.12.1998 r., k. 48-49, kserokopia zasad wymiany okien

i drzwi balkonowych i rozliczeń finansowych Spółdzielni z członkami

i najemcami lokali mieszkalnych i użytkowych OSM (...) - AO

(...) w O. z dnia 27.09.2000 r., k. 50, wyciąg z Regulaminu

wymiany stolarki okiennej i drzwi wejściowych w lokalach mieszkalnych

w OSM (...) w O. z dnia 27.09.2000 r. k. 18)

W dniu 20 listopada 2001 r. powód dokonał na własny koszt wymiany okien w/w lokalu na łączną kwotę 8.409 zł. O przeprowadzonej wymianie poinformował Administrację Osiedla (...) OSM (...) w O. wnioskiem z dnia 28 listopada 2001 r. Tego samego dnia wniosek został przyjęty i w odpowiedzi na pismo powoda z dnia 28 listopada 2001 r. dotyczące zgody na wymianę stolarki okiennej Kierownik Administracji Osiedla (...) F. W., poinformował, że wyraża zgodę na powyższe. Jednocześnie powód został poinformowany, że okna zostały naniesione do rejestru częściowego zwrotu pod numerem (...).

(dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 20.11.2001 r. z dowodem zapłaty k. 12-13,

faktura VAT nr (...) z dnia 20.11.2001 r. z dowodem zapłaty k. 10-11,

odpowiedź pozwanej na wniosek dot. zgody na wymianę okien z dnia

28.11.2001 r. k. 14

W dniu 29 listopada 2001 r. Rada Nadzorcza OSM (...) w O. przyjęła kolejną uchwałę nr (...)w sprawie Regulaminu wymiany stolarki okiennej i drzwi balkonowych w lokalach mieszkalnych w OSM (...) w O.. Regulamin ten wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2002 r. i znajdował zastosowanie dla okien wymienianych po tym terminie. Do stanów faktycznych powstałych przed wejściem w życie nowego regulaminu zastosowanie miały regulaminy obowiązujące w poszczególnych osiedlach.

(dowód: uchwała nr 283/2001 w sprawie regulaminu wymiany stolarki okiennej

i drzwi balkonowych w lokalach mieszkalnych w OSM (...)

w O. z dnia 29.11.2001r. k. 74, regulamin wymiany stolarki okiennej

i drzwi balkonowych w lokalach mieszkalnych w OSM (...)

w O. z dnia 29.11.2001 r. k. 15-17, opinia prawna Nr (...) z dnia

16.11.2009 r. k. 83)

W dniu 1 lipca 2009 r. (...) Osiedla (...) OSM (...) w O. podjęła uchwałę, w której zaproponowała wypłacenie refundacji za wymianę stolarki okiennej członkom Spółdzielni według załącznika listy 18 osób po ustaleniu zgodności z Regulaminem Rady Osiedla. Wskazano, że członkowie wymienieni na tej liście wymienili stolarkę okienną i wpisali się do rejestru w terminie regulaminowym. Na liście znajdowało się również nazwisko powoda.

(dowód: uchwała nr 181/ (...) z dnia 01.07.2009 r. k. 87, lista osób

oczekujących na refundację kosztów za wymianę okien

zarejestrowanych po 30.10.2001r. k. 88)

Pismem z dnia 19 listopada 2009 r. powód poinformował Radę Nadzorczą OSM (...)" w O., że nadal nie otrzymał częściowego zwrotu za dokonaną wymianę stolarki okien. W piśmie tym wskazał, że w D. Technicznym Administracji Osiedla (...) uzyskał informację, że do końca maja 2009 r. otrzyma częściowy zwrot, jednak do tej pory jego wniosek nie został rozpatrzony. Dodał, że w sierpniu 2009 r. dowiedział się, że są wątpliwości co do pozytywnego rozpatrzenia jego wniosku, z uwagi na przepisy nowego regulaminu z dnia 29 listopada 2001 r. Podobnej treści zapewnienie otrzymał C. M. który był umieszczony w rejestrze oczekujących na zwrot pod nr. (...).

W odpowiedzi pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa wyjaśniła, że Rada Nadzorcza po przeanalizowaniu Regulaminu wymiany stolarki okiennej oraz opinii prawnej, nie znalazła podstaw do podjęcia decyzji o częściowym zrefundowaniu kosztów wymiany okien dokonanych w okresie do 31 grudnia 2001 r.

W związku z powyższym powód w piśmie z dnia 15 stycznia 2010 r. poinformował, że w dalszym ciągu będzie dochodzić swoich praw związanych z częściową refundacją wymiany okien w tym wystąpienie na drogę sądową. W kolejnym piśmie podtrzymał swoje stanowisko i wskazał, że z opinii prawnej nr (...) z dnia 16 listopada 2009 r. nie wynika, że uprawnienie do zwrotu mu nie przysługuje. Wskazał natomiast, że jest w niej stwierdzenie: „(...) do tych stanów faktycznych powstałych przed wejściem w życie nowego regulaminu zastosowanie miały regulaminy obowiązujące w poszczególnych osiedlach.”

W odpowiedzi pozwana pismem z dnia 20 maja 2010 r. podtrzymała swoje stanowisko w sprawie jednocześnie informując że na otwartym posiedzeniu Rady Osiedla (...)" w dniu 21 kwietnia 2010 r., w którym uczestniczyły osoby wnoszące o dokonanie przez Spółdzielnię refundacji kosztów wymiany okien, w tym powód ustalono, że w III kwartale 2010 r. zostanie opracowany projekt Regulaminu, dotyczący refundacji poniesionych kosztów do wykonanych przez użytkowników lokali wymian stolarki okiennej, który ma obejmować wszystkich mieszkańców (m.in. tych którzy wymienili okna po dniu 31 grudnia 2001 r. oraz tych którzy wnioski o refundację kosztów złożyli po dniu 31 października 2001 r.

Pismem z dnia 11 stycznia 2011 r. powód wniósł o udzieleniu mu informacji m.in. o obowiązujących przepisach w momencie dokonania wymiany stolarki okiennej w dacie wpisania do rejestru.

W odpowiedzi pismem z dnia 31 stycznia 2011 r. pozwana Spółdzielnia podała, że „W listopadzie 2001 r. obowiązywały (i nadal obowiązują) uchwalone przez Radę Osiedla „ (...) w dniu 27 września 2000 r. i obowiązujące od dnia 1 stycznia 2001 r. Zasady wymiany okien i drzwi balkonowych i rozliczeń finansowych Spółdzielni z członkami i najemcami lokali mieszkalnych i użytkowych OSM (...) AO (...) w O.. Nadto dodała, że w przypadku podjęcia decyzji o wypłacie kwoty częściowego dofinansowania do wykonanej wymiany stolarki okiennej w mieszkaniu powoda kwota ta wyniosłaby 916,32 zł.

(dowód: pismo powoda z dnia 19.11.2009 r. k. 20-21, oświadczenie C.

M. z dnia 25.05.2013r. k. 84, pismo pozwanej z dnia 5.01.2010 r.

k. 27, pismo powoda z dnia 15.01.2010 r. k. 22-23, pismo powoda z dnia

06.05.2010 r. k. 24, pismo pozwanej z dnia 20.05.2010 r. k. 28, pismo

powoda z dnia 11.01.2011 r. k. 26, pismo pozwanej z dnia 31.01.2011r.

k. 29)

W związku z powyższym powód pismem z dnia 2.03.2011r. wezwał pozwaną Spółdzielnię Mieszkaniową do zapłaty kwoty 916,32 zł wraz z odsetkami od dnia 1 lipca 2009 r. w terminie do dnia 31 marca 2011 r. tytułem częściowego dofinansowania wymiany stolarki okiennej w mieszkaniu powoda przy ul. (...). Zaznaczył, że w przypadku gdy pozwana dobrowolnie nie ureguluje przysługującej mu należności sprawa zostanie skierowana na drogę sądową. Wezwanie ponowił w dniu 24 października 2012 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 02.03.2011 r. k. 30, wezwanie do zapłaty z

dnia 24.10.2012 r. k. 32)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Dokonane na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ustalenia wykazały, że powód jako członek pozwanej Spółdzielni dokonał na własny koszt wymiany stolarki okiennej w mieszkaniu przy ul. (...). Istotą sporu była natomiast ocena prawna skuteczności odmowy przez pozwaną Spółdzielnię refundacji części kosztów tej wymiany. Powód wskazywał, bowiem, że zgodnie z obowiązującym regulaminem członkowi (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O. zamieszkującemu na terenie Osiedla (...) przysługiwała częściowa możliwość zwrotu poniesionych przez siebie kosztów wymiany okien, pod warunkiem wszakże złożenia przez członka Spółdzielni wniosku o dofinansowanie do wymiany okien oraz wykonanie wymiany okien własnym staraniem i na własny koszt. Dofinansowanie to miało zostać przyznane według kolejności w rejestrze, na liście oczekujących według zgłoszeń w ramach posiadanych środków określonych w planie remontów na dany rok. Podnosił, że według rejestru powinien otrzymać zwrot w 2009 r., jednakże jego wniosek został bezzasadnie rozpatrzony negatywnie. Z kolei uprawnienie do zakwestionowania roszczeniu powoda, pozwana Spółdzielnia oparła podnosząc zarzut przedawnienia. Nadto wskazując na treść nowego regulaminu, który został uchwalony dzień po złożeniu wniosku powoda podnosiła, że roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie z przyczyny braku spełnienia przez niego wymaganych przesłanek tam zawartych. Mianowicie w zgodnie z treścią pkt 1 tego regulaminu członkowie Spółdzielni, którzy złożyli wnioski w Administracji Osiedla o wymianę stolarki do dnia 31 października 2001 r. i dokonali wymiany stolarki okiennej do dnia 31 grudnia 2001 r. mogli skorzystać z częściowego zwrotu kosztów poniesionych w związku z dokonaną wymianą na zasadach określonych w Regulaminach obowiązujących na poszczególnych osiedlach, w ramach środków przyznanych przez Radę Osiedla na ten cel z funduszu remontowego osiedla. Tymczasem powód złożył wniosek dopiero 28 listopada 2001 r., a więc po terminie.

Wobec podniesionego przez nią zarzutu przedawnienia, w pierwszym rzędzie należało rozważyć tę kwestię. Na podstawie ustalonych okoliczności faktycznych i prawnych Sąd uznał, podniesiony zarzut nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedawnienie roszczeń regulują art. 117 – 125 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 118 k.c.: „Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej trzy lata.”

Najogólniej mówiąc, przedawnienie roszczeń polega na tym, że po upływie określonego w przepisach prawa okresu (tzw. terminu przedawnienia) dłużnik może odmówić spełnienia świadczenia na rzecz wierzyciela. Jeżeli w takiej sytuacji wierzyciel wniesie do sądu powództwo, w którym domagać się będzie spełnienia świadczenia, dłużnik może powołać się na zarzut przedawnienia, skutkiem, czego będzie oddalenia powództwa. Istotą przedawnienia jest, więc to, że aby nastąpiło, konieczne jest działanie ze strony dłużnika poprzez zgłoszenie zarzutu przedawnienia. Bez zgłoszenia tego zarzutu sąd rozpatrzy powództwo, jakby przedawnienie nie nastąpiło. Podnieść również należy, że przedawnienie nie powoduje wygaśnięcia roszczenia, a jedynie możliwość uchylenia się przez dłużnika od spełnienia należnego świadczenia. Termin przedawnienia roszczeń to okres czasu, po upływie, którego dłużnik będzie mógł uchylić się od spełnienia świadczenia.

Mając na uwadze okoliczności faktyczne przedmiotowej sprawy zaznaczyć też trzeba, że przedawnienie rozpoczyna swój bieg od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, tj. od dnia, w którym dłużnik miał spełnić świadczenie (art. 120 k.c.). Pozwana Spółdzielnia twierdziła, że bieg przedawnienia należy liczyć od daty dokonania wymiany okien przez powoda. Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Jak zaznaczono powyżej zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 120 § 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Ustawa nie definiuje wprawdzie pojęcia wymagalności, w doktrynie przyjmuje się jednak zgodnie, że należy przez wymagalność rozumieć stan, w którym wierzyciel ma prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Jest to stan potencjalny o charakterze obiektywnym, którego początek następuje w chwili, gdy wierzytelność zostaje uaktywniona. Roszczenie staje się wymagalne wówczas, kiedy wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu (wyrok SN z 12 lutego 1991 r., III CRN 500/90, OSNC 1992, Nr 7-8, poz. 137). Stwierdzić należy, że roszczenia mogą uzyskać przymiot wymagalności w dniu oznaczonym przez ustawę lub przez czynność prawną, albo w dniu wynikającym z właściwości zobowiązania, w tym również niezwłocznie po jego powstaniu. Początek wymagalności nie da się ująć w jedną regułę obowiązującą dla wszystkich stosunków prawnych, zależy on, bowiem od charakteru zobowiązań i ich właściwości.

Odnosząc powyższe do ustalonego stanu faktyczny należy odpowiedzieć na pytanie, czy powód mógł dochodzić swojego roszczenia od daty wymiany stolarki okiennej (20 listopada 2001 r.), ewentualnie od daty złożenia wniosku o refundację (28 listopada 2001 r.). W szczególności, czy mogły dochodzić swoich roszczeń wszystkie osoby, które w tamtym okresie dokonały wymiany okien i zostały wpisane na listę oczekujących na zwrot. Stwierdzić należy, że odpowiedź na te pytania jest negatywna. Zgodnie, bowiem z treścią obowiązującego wówczas regulaminu wymiany stolarki okiennej i drzwi wejściowych w lokalach mieszkalnych w OSM (...) w O. z dnia 27 września 2000 r., a także zasad wymiany okien i drzwi balkonowych i rozliczeń finansowych Spółdzielni z członkami i najemcami lokali mieszkalnych i użytkowych OSM (...) AO (...) w O. z dnia 27 września 2000 r. powód podobnie jak inne osoby został wpisany na listę oczekujących na zwrot i jego wniosek miał być rozpatrzony sukcesywnie w miarę rozliczeń osób znajdujących przed nim na liście przy uwzględnieniu środków przeznaczanych na ten cel w danym roku przez spółdzielnie. Wynika to z treści pkt 9 w/w Z. wymiany, zgodnie, z którymi: „Członek Spółdzielni otrzymuje dofinansowanie według kolejności w rejestrze, o którym mowa w pkt 1 w ramach posiadanych środków określonych w planie remontów na dany rok”.

Powód E. A. otrzymał nr (...) na liście i analizując coroczne wypłaty oczekiwał na swoją kolej na zwrot. Jak wyjaśnił pełnomocnik strony pozwanej: „(...) z treści udzielonej odpowiedzi z dnia 31 stycznia 2011 r. osoba, której wniosek został zarejestrowany pod nr 1480, uzyskała wypłatę w dniu 5 czerwca 2009 r., wniosek powoda był zarejestrowany pod pozycją o 15 numerów wyższą co czyni realnym czas ewentualnej wypłaty dofinansowania w tym samym roku (...)/” Powód przez te 8 lat nie wzywał pozwanej do zapłaty swojego roszczenia, nie dochodził go też w sądzie, gdyż strony umówiły się na taki właśnie tryb refundacji. Mając, bowiem na uwadze tok rozumowania pozwanej, gdyby uwzględnić kilkuset lub więcej członków Spółdzielni mogłoby by z pominięciem tego zapisu regulaminu a de facto umowy, jaką zawarła z nimi Spółdzielnia w jednym czasie, jednocześnie żądać zwrotu poniesionych kosztów wymiany. Z pewnością byłoby to niemożliwe, z uwagi na wysokość środków finansowych Spółdzielni. Nadto z łatwością można wyobrazić sobie sytuację, w której liczba osób na wymianę mogłaby być o kilkanaście procent wyższa i refundacja dla powoda mogłaby zostać zrealizowana np. nie po 8 latach, a po 10, czyli już po okresie przedawnienia jego roszczenia. Powtórzyć, więc w tym miejscu trzeba, że roszczenie może stać się wymagalne w dniu oznaczonym w umowie lub przepisach ustawy. Może to być także termin wynikający z natury zobowiązania, lub w momencie, w którym spełnił się warunek zawieszający. W ramach swobody zawierania umów strony mogą zmodyfikować łączący je stosunek prawny także przez jednostronne ustępstwa wierzyciela, przy czym modyfikacja zobowiązania dłużnika, polegająca na odroczeniu wymagalności świadczenia pieniężnego nie sprzeciwia się właściwości stosunku prawnego, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego. Tylko umawianie się, co do innego okresu przedawnienia niż ustawowo przewidziany jest objęte zakazem zawartym w art. 119 k.c., ale nie dotyczy to wymagalności roszczenia, od której, zgodnie z art. 120 § 1 k.c. zależy rozpoczęcie terminu przedawnienia. (por. wyrok SN z dnia 4 października 2012 r., I CSK 104/12). Tym samym rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia roszczenia powoda należy liczyć od daty przyznania mu refundacji a więc w 2009 r. Oznacza to, że 10 letni okres przedawnienia wskazany w treści art. 118 k.c. jeszcze nie upłynął.

Odnosząc się natomiast do meritum sprawy wskazać należy, iż roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie w znacznej części nie sposób uznać, bowiem argumentacji podnoszonej przez stronę pozwaną. Stwierdzić należy, że choć w pkt 1 tego Regulaminu postanowiono, że jedynie w przypadku członków spółdzielni, którzy złożyli wnioski przed datą 31 października 2001 r. nadal będą obowiązywały dotychczasowe zasady określone w regulaminach obowiązujących na poszczególnych osiedlach w ramach środków przyznanych przez Radę Osiedla na ten cel z funduszu remontowego osiedla, a dla członków którzy złożyli wnioski po tym terminie ma zastosowanie nowy regulamin, to taki zapis nie wiąże powoda z co najmniej kilku powodów. Po pierwsze jest sprzeczny z treścią pkt 15 tego Regulaminu, z którego wynika, że wchodzi w życie w dniu 1 stycznia 2002 r. i ma zastosowanie do okien wymienianych po tym terminie. Powód dokonał wymiany okien przed tą datą a w związku z tym nowy regulamin nie znajduje zastosowania. Po drugie sama pozwana Spółdzielnia fakt ten przyznała, udzielając odpowiedzi na pytanie powoda o obowiązujących przepisach w momencie dokonania przez niego wymiany stolarki okiennej w dacie wpisania do rejestru. Albowiem w piśmie z dnia z dnia 31 stycznia 2011 r. pozwana Spółdzielnia podała, że: „W listopadzie 2001 r. obowiązywały (i nadal obowiązują) uchwalone przez Radę Osiedla (...)" w dniu 27 września 2000 r. i obowiązujące od dnia 1 stycznia 2001 r. Zasady wymiany okien i drzwi balkonowych i rozliczeń finansowych Spółdzielni z członkami i najemcami lokali mieszkalnych i użytkowych OSM (...) AO (...) w O.”. Takie stanowisko również wynika ze sporządzonej na zlecenie pozwanej opinii prawnej nr (...) z dnia 16 listopada 2009 r., gdzie wskazano, że: „ (…) do stanów faktycznych powstałych przed wejściem w życie nowego regulaminu zastosowanie miały regulaminy obowiązujące w poszczególnych osiedlach.”

Przede wszystkim taki zapis jest niezgodny z treścią art. 3 k.c., tj. zakazem retroakcji. Zgodnie, bowiem z treścią tego przepisu ustawa nie ma mocy wstecznej chyba, że to wynika z jej brzmienia lub celu. Zakaz retroakcji oznacza, że zdarzenia prawne powstałe pod rządem dawnego prawa należy oceniać według tego prawa, nie zaś według prawa nowego.

Znów, można wyobrazić sobie taki stan faktyczny w którym pozwany zamiast daty 31 października 2001 r. jako ostatecznej daty złożenia wniosku o częściowy zwrot wymiany stolarki okien wskazuje inną, np. jeszcze wcześniejszą datę która nie tylko spowodowałaby że więcej członków Spółdzielni nie spełniałaby wymaganych przesłanek ale nawet stworzyłaby możliwość domagania się przez pozwaną zwrotu już wypłaconych refundacji. Takie działania zgodnie z art. 3 k.c. należy uznać za nie zasługujące na ochronę prawną. Powód w chwili zarówno dokonania wymiany jak i złożenia wniosku spełniał wszystkie wymagane przesłanki w obowiązującym wówczas stanie prawnym. Wobec powyższego, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał roszczenie powoda za zasadne i w związku z tym powództwo uwzględnił. Z uwagi, że zobowiązanie pozwanego było w pieniądzu, to za opóźnienie w jego płatności powodowi należą się odsetki (art. 481 k.c.) w wysokości określonej w umowie lub tzw. odsetki ustawowe (art. 359 § 2 k.c.). Z uwagi jednakże, iż powód wezwał pozwaną do zapłaty w dniu 2 marca 2011 r. wskazując termin płatności do dnia 31 marca 2011 r. to Sąd zasądził odsetki od dnia 1 kwietnia 2011 r.

Mając na uwadze wskazane okoliczności faktyczne, w oparciu o powolne normy prawne orzeczono jak w sentencji.

Na marginesie jedynie wskazać należy, iż przywoływanie przez stronę pozwaną rozstrzygnięcia w sprawie o sygn. akt I C 1260/05 Sądu Rejonowego w Opolu i wyrażonej w uzasadnieniu orzeczenia oceny prawnej jest nieuzasadnione, bowiem dotyczy to innych okoliczności faktycznych. W sprawie tej do wymiany stolarki okiennej doszło w miesiącu listopadzie 2004 r., a wiec już w czasie obowiązywania nowego Regulaminu wymiany stolarki okiennej i drzwi balkonowych w lokalach mieszkalnych w OSM (...) w O., który to Regulamin ten wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2002 r. i znajdował zastosowanie dla okien wymienianych po tym terminie.

Orzeczenie o kosztach jest urzeczywistnieniem zasady wynikowego zakończenia postępowania, zgodnie, z którą strona przegrywająca jest zobowiązana, na wniosek przeciwnika postępowania, do zwrotu poniesionych przez niego kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia swoich praw i celowej obrony (art. 98 § 1 i art. 99 k.p.c.). W rozstrzygniętej sprawie koszty procesu obejmowały zwrot pozwanej przez przegrywającą stronę powodową kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 180 zł ustalonych w oparciu o przepis § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.), opłaty od pozwu w wysokości 30 zł oraz opłaty skarbowej z tytułu pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.