Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Opolu

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy ustalił w sprawie

co następuje:

J. P., jako pracownik cywilny w Policji, pełniła obowiązki archiwisty Referatu Kadr i (...) oraz Prezydialnego w Komendzie Miejskiej Policji w O. wykonując obowiązki w (...) w O., gdzie przechowywana była dokumentacja archiwalna K. w O. i KWP w O.. Jej przełożoną była asp. sztab. E. U. – Kierownik Referatu Kadr i (...) oraz Prezydialnego w K. w O.. J. P. zastępowała w razie nieobecności E. F. – st. referent Referatu Kadr i (...) oraz Prezydialnego w K. w O.. Wszystkie wymienione osoby miały posiadały odpowiednie przeszkolenia i poświadczenia bezpieczeństwa. Referat Kadr i (...) oraz Prezydialnego w K. w O. podlegał pod Komendanta K. w O. B. P., którego zastępcą był I Zastępca w K. w O. R. D..

M. L. (1) również była zatrudniona w Komendzie Miejskiej Policji w O. na stanowisku Kierownika Kancelarii (...). W Kancelarii (...) pracowała także K. K. jako pracownik KT oraz M. W. – pełnomocnik ds. ochrony informacji niejawnych.

Pomiędzy M. L. (1) jako Kierownikiem KT w K. w O., a kierownictwem K. w O. oraz pracownikami składnicy akt w K. w O. doszło do zainicjowanej przez M. L. (1) rozbieżności stanowisk co do tego, czy spisy spraw przekazywanych do Kancelarii (...), a następnie do (...) w O., powinni wykonywać policjanci poszczególnych wydziałów, w tym zwłaszcza Wydziału Kryminalnego K. w O., czy też M. L. (1) jako Kierownik KT, czy może pracownicy składnicy akt w K. w O.. Decyzją kierownictwa K. w O., motywowaną rozmiarem obowiązków funkcjonariuszy K. i KWP w O. oraz brzmieniem Regulaminu K. w O., wreszcie zaś opinią pełnomocnika ds. informacji niejawnych, spisy spraw przekazywanych do Kancelarii (...), a następnie do składnicy akt, miała sporządzać M. L. (1) jako Kierownik KT, co wywoływało jej niezadowolenie, gdyż jej zdaniem było sprzeczne z przepisami, a wpływało na zwiększony zakres jej obowiązków.

Początkiem 2017 roku M. L. (1), przy wykorzystaniu swego służbowego komputera stacjonarnego F.-S. o nr (...) w pomieszczeniu służbowym nr 217 a, gdzie wykonywała swe obowiązki, sporządziła datowane na 16 lutego 2017r. pismo adresowane do nadinsp. J. S. (1) – Komendanta Głównego Policji, podpisane rzekomo przez J. S. (2), tj. archiwistę (...) w O., w którym wskazała, że w (...) w O., nadzorowanej przez kierownictwo K. w O., panuje chaos i bałagan, a w szczególności dokumenty walają się po podłodze w nieprzystosowanych do tego pomieszczeniach, spisy akt i protokoły brakowania są niezgodne z obowiązującymi przepisami, sprawy nie są ułożone chronologicznie, dokumenty bezzasadnie oznacza się klauzulami tajności, a Kancelaria (...) wykonuje spisy akt przekazywanych do składnicy za całą K. i KWP w O., co reasumując jest wynikiem braku należytego nadzoru ze strony kierownictwa K. w O. i wymaga przeprowadzenia kontroli. Pod pismem znajdował się wykonany komputerowo podpis archiwisty (...) w O. – J. S. (2), która nie była autorem tego pisma i nic na jego temat nie wiedziała.

Pismo to M. L. (1) zapakowała w kopertę i nadała do KGP w W-wie w jednej z placówek pocztowych na terenie O.. Dotarło do KGP w W-wie w dniu 23.02.2017r.

Biuro Kontroli KGP w W-wie, na przełomie lutego i marca 2017r., przekazało pismo z 16.02.2017r. do KWP w O. celem wyjaśnienia zarzucanych nieprawidłowości.

Decyzją Komendanta KWP w O. – insp. J. K. z dnia 3.03.2017r., w (...) w O. przeprowadzono w okresie 17.03.2017r.-12.04.2017r. kontrolę mającą na celu potwierdzenie lub wykluczenie nieprawidłowości opisanych w piśmie z 16.02.2017r. podpisanym rzekomo przez J. P., pod którą podszyła się M. L. (1). Poza drobnymi uchybieniami, zespół kontrolny nie potwierdził zawartych w piśmie z 16.02.2017r. nieprawidłowości dotyczących funkcjonowania składnicy akt w K. w O., w którym obowiązki archiwisty realizowała J. P., a w szczególności nie stwierdzono uchybień dot. warunków i sposobu przechowywania akt oraz ich ewidencjonowania, o których mowa była w piśmie z 16.02.2017r. Kontrola zakończyła się pozytywnie z uchybieniami nie związanymi zasadniczo z tymi wskazywanymi w piśmie z 16.02.2017r. Polecono jedynie Komendantowi K. w O. wzmożenie nadzoru w zakresie sposobu porządkowania akt przekazywanych do składnicy K. w O..

W dniu 20 marca 2017 roku J. P. złożyła zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 190 a § 2 Kk wraz z wnioskiem o ściganie sprawcy, którą najprawdopodobniej pozostaje M. L. (1).

W toku postępowania zabezpieczono m.in. służbowy komputer stacjonarny F.-S. o nr (...) użytkowany przez M. L. (1) w pokoju nr 217a w K. w O., który poddano badaniom biegłego z zakresu przestępczości komputerowej, który ustalił ponad wszelką wątpliwość, że pismo z 16.02.2017r. zostało sporządzone z wykorzystaniem w/w komputera, w którego dysku twardym ujawniono projekt w/w pisma, jak i innych adresowanych m.in. do Komendanta KWP w O..

W toku postępowania zabezpieczono także samo pismo z dnia 16.02.2017r. wraz z kopertą, które poddano badaniom biegłego z Instytutu (...) w B. z zakresu biologii i genetyki sądowej, który ustalił, że zabezpieczony na kopercie zawierającej pismo z 16.02.2018r. materiał biologiczny pochodzi od M. L. (1), natomiast nie pochodzi od J. P. oraz M. K.. M. L. (1) początkowo odmawiała pobrania materiału porównawczego w postaci wymazu DNA ze śluzówki policzków.

Dowody:

⚫

k. 8: pismo z 16.02.2017r.

⚫

k. 71: koperta ze znaczkiem,

⚫

k. 133: wykaz dowodów rzeczowych,

⚫

k. 82: oświadczenie M. L. w przedmiocie odmowy pobrania materiału porównawczego,

⚫

k. 77, 79, 152: protokoły pobrania materiału porównawczego,

⚫

k. 62-70, 98-106, 170-177: opinie biegłego z zakresu genetyki sądowej,

⚫

k. 13-15, 126-128: protokoły zatrzymania sprzętu komputerowego,

⚫

k. 40-44, 51-58, 113-120: opinie biegłego z zakresu przestępczości komputerowej,

⚫

k. 25, 129: pokwitowania zwrotu sprzętu komputerowego,

⚫

k. 29-39: sprawozdanie z kontroli (...) w O.,

⚫

k. 3: wniosek o ściganie,

⚫

k. 2-3, 228-230: zeznania pokrzywdzonej J. P.,

⚫

k. 22-23, 230: zeznania świadka R. P.,

⚫

k. 18-19, 230: zeznania świadka R. D.,

⚫

k. 87-89, 230: zeznania biegłego z zakresu przestępczości komputerowej J. U.,

⚫

k. 144-146, 226-228: częściowo wyjaśnienia oskarżonej M. L. (1),

***********************

M. L. (1) ma 48 lat, jest mężatką, ma dwoje pełnoletnich dzieci. Posiada wyższe wykształcenie z zakresu zarządzania w administracji. Była zatrudniona w K. w O. na stanowisku Kierownika Kancelarii (...) za wynagr. 2.130 zł netto miesięcznie. Aktualnie pozostaje osobą bezrobotną, albowiem K. w O. nie przedłużyła z nią umowy o pracę. Jest współwłaścicielką w ramach ustawowej wspólności majątkowej domu jednorodzinnego pod O. oraz samochodu osobowego m-ki F. (...) r.prod. 2009.

M. L. (1) nie była dotąd sądownie karana.

M. L. (1) nie jest chora psychicznie, ani też upośledzona umysłowo. W odniesieniu do zarzucanego jej czynu brak jest podstaw do kwestionowania stanu poczytalności w rozumieniu art. 31 § 1 lub 2 Kk. Jest też w pełni zdolna do udziału w postępowaniu oraz prowadzenia obrony w sposób samodzielny i rozsądny.

Dowody:

⚫

k. 188: dane osobopoznawcze w trybie art. 213 Kpk,

⚫

k. 189, 215: dane o karalności z K.,

⚫

k. 155-158: opinia sądowo-psychiatryczna,

***********************

M. L. (1) słuchana w charakterze podejrzanej w toku śledztwa nie przyznała się do zarzucanego jej czynu i skorzystała z prawa odmowy składania wyjaśnień, jak i odpowiedzi na pytania. Przed Sądem również nie przyznała się do zarzucanego jej czynu, jednakże przyznała, że wystosowała do KGP w W-wie pismo datowane na 16.02.2017r., w którym wskazane zostały nieprawidłowości w pracy komendy, w tym i archiwum, pod którym zawarte były dane osobowe pokrzywdzonej. Nie działała na szkodę pokrzywdzonej, ani pracodawcy, a tylko aby przestrzegane były procedury. Nie wyjaśniła dlaczego sama nie podpisała się pod pismem o nieprawidłowościach, których nie potwierdziła kontrola. Aktualnie bardzo żałuje tego co się stało, przeprasza pokrzywdzoną za swe zachowanie. Na skutek tego zdarzenia straciła pracę.

/k. 144-146, 226-228 /

Sąd Rejonowy zważył w sprawie,

co następuje :

W świetle ustalonych okoliczności sprawy, sprawstwo i zawinienie oskarżonej w odniesieniu do zarzucanego jej czynu nie budziło żadnych wątpliwości, przy czym mając na uwadze spełnienie przesłanek ustawowych z Kodeksu karnego odnoszących się do ustawowego zagrożenia karą, motywów działania oskarżonej związanej z zakresem jej obowiązków, stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanego jej występku, a także dotychczasowego sposobu życia, w szczególności zaś niekaralności, ustabilizowanej sytuacji osobistej, zawodowej i rodzinnej, wreszcie zaś mając na uwadze wyniki kontroli, która pewne drobne uchybienia w zakresie funkcjonowania i nadzoru współpracującej z Kancelarią (...) w O. wykazała, zasadne było zastosowanie względem oskarżonej środka probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postępowania obostrzonego środkami kompensacyjnymi i karnymi.

Zgodnie z treścią art. 66 § 1 Kk Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie budzą wątpliwości, wina sprawcy i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, właściwości i warunki osobiste sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 66 § 2 Kk warunkowego umorzenia postępowania nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

I.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie mogły budzić wątpliwości: sprawstwo, zawinienie oraz okoliczności popełnienia przez oskarżoną czynu zabronionego kwalifikowanego treścią art. 231 § 1 Kk i art. 190 a § 2 Kk przy zast. art. 11 § 2 Kodeksu karnego.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd oparł się przede wszystkim na zabezpieczonych w sprawie dowodach rzeczowych w postaci oryginału pisma datowanego na dzień 16.02.2017r. wraz z kopertą, które przy wykorzystaniu materiału porównawczego poddane zostało specjalistycznym ekspertyzom z zakresu genetyki sądowej, które wykazały ponad wszelką wątpliwość, że zabezpieczony na kopercie zawierającej pismo z 16.02.2018r. materiał biologiczny pochodzi od oskarżonej M. L. (1), natomiast nie pochodzi od pokrzywdzonej J. P., ani też współpracującej z oskarżoną M. K.. Na powyższe wskazywała zresztą pośrednio sama treść pisma z 16.02.2017r., w którym oskarżona, podszywając się pod pokrzywdzoną, zwracała uwagę, że Kancelaria (...) której kierownikiem pozostawała, wykonuje spisy akt przekazywanych do składnicy za całą komendę, a także zachowanie oskarżonej w toku śledztwa, gdzie początkowo odmawiała ona pobrania materiału porównawczego w postaci wymazu DNA. Z powyższego wynikało zatem, że to oskarżona była autorem i nadawcą pisma z 16.02.2017r. adresowanego do KGP w W-wie. Za sprawstwem oskarżonej przemawiał także zabezpieczony do sprawy służbowy sprzęt komputerowy oskarżonej będący na stanie K. w O. w postaci komputera stacjonarnego F.-S., którego dysk został poddany opiniom biegłego z zakresu przestępczości komputerowej, które wykazały, że pismo z 16.02.2017r. (a także inne podobne) powstały na komputerze użytkowanym przez oskarżoną na terenie K. w O., w jej pomieszczeniu służbowym, a uwzględniając treść pisma, było oczywistym, że to nie pokrzywdzona, lecz oskarżona była jego autorem. Z kolei sprawozdanie z kontroli (...) w O. prowadziło do wniosku, że opisane w piśmie oskarżonej z 16.02.2017r. nieprawidłowości dotyczące funkcjonowania i nadzoru nad składnicą akt w K. w O., w którym obowiązki archiwisty realizowała pokrzywdzona, nie miały miejsca, a w szczególności nie stwierdzono uchybień dot. warunków i sposobu przechowywania akt oraz ich ewidencjonowania, o których mowa była w piśmie oskarżonej, która podszyła się pod pokrzywdzoną, a tym samym działanie oskarżonej godziło tak w interes prywatny pokrzywdzonej, jak i publiczny Komendy Miejskiej Policji w O.. Uzupełnieniem dowodów rzeczowych, z dokumentów oraz opinii biegłych były dowody osobowe w postaci zeznań samej pokrzywdzonej J. P., która jednoznacznie zaprzeczyła, ażeby była autorem, bądź nadawcą pisma z 16.02.2017r., o którym do dnia kontroli nic nie wiedziała, a co potwierdzały opinie biegłych, a także zeznania świadka R. N. WK K. w O. oraz zeznania świadka R. D. – I Zastępcy Komendanta K. w O., wyjaśniające motywy działania oskarżonej, która jako Kierownik KT w K. w O. pozostawała w sporze z kierownictwem K. w O. oraz pracownikami składnicy akt w K. w O. co do tego, czy spisy spraw przekazywanych do Kancelarii (...), a następnie do (...) w O., powinni wykonywać policjanci poszczególnych wydziałów, w tym zwłaszcza Wydziału Kryminalnego K. w O., czy też oskarżona jako Kierownik KT, czy może inni pracownicy K. w O.. W przedstawionych okolicznościach nie zasługiwały na wiarę wyjaśnienia oskarżonej, w których nie przyznała się ona do zarzucanego jej czynu, co Sąd uznał za przyjętą linię obrony zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności karnej. W zakresie właściwości osobistych, dotychczasowego sposobu życia, jak stanu poczytalności oraz zdolności do udziału w postępowaniu Sąd oparł się na niekwestionowanych dowodach z dokumentów w postaci danych osobopoznawczych i o karalności oraz opinii sądowo-psychiatrycznej.

Swoim zachowaniem wyczerpała oskarżona znamiona zarzucanego jej występku z art. 190 a § 2 Kk i art. 231 § 1 Kk przy zast. art. 11 § 2 Kodeksu karnego.

Przestępstwa z art. 190 a § 2 Kk dopuszcza się ten, kto podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody osobistej lub majątkowej. Takie właśnie zachowanie towarzyszyło oskarżonej, jako autorowi i nadawcy pisma z 16.02.2017r. do KGP w W-wie, albowiem oskarżona podszywając się pod pokrzywdzoną, której imię i nazwisko zamieściła pod pismem, wskazała na rzekome nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania (...) w O., gdzie pokrzywdzona wykonywała obowiązki, a mając na uwadze, że nieprawidłowości te nie zostały potwierdzone w toku zarządzonej w tym zakresie kontroli, powyższe stwarzało zagrożenie dla dobrze pojętego interesu prywatnego i zawodowego pokrzywdzonej, z czego oskarżona musiała sobie zdawać sprawę mając na uwadze treść pisma i podniesione w nim zarzuty, jak i możliwe konsekwencje dyscyplinarne i pracownicze stwierdzenia ewentualnych uchybień. Jednocześnie zachowanie oskarżonej wyczerpywało znamiona występku z art. 231 § 1 Kk, którego dopuszcza się funkcjonariusz publiczny, który przekraczając swe uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego. Zachowanie oskarżonej godziło bowiem zarówno w interes publiczny Komendy Miejskiej Policji w O., w której miało dochodzić do nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania i nadzoru nad składnicą akt, jak i prywatny pokrzywdzonej, która w tejże składnicy wykonywała obowiązki archiwisty. Oskarżona, jako kierownik Kancelarii (...) w K. w O., zatem pracownik instytucji państwowej powołanej dodatkowo do ochrony bezpieczeństwa publicznego, była oczywiście funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 § 13 Kk. Oskarżona przekroczyła swoje uprawnienia, albowiem przekroczeniem uprawnień jest nie tylko podejmowanie działań wykraczających poza posiadane kompetencje ale także zachowanie w ramach kompetencji, lecz niezgodnie z prawnymi warunkami podejmowanych przez funkcjonariusza czynności - vide przykładowo wyrok SA w Rzeszowie z 5.09.2002r. w sprawie II AKa 74/02 publ. w OSA 2003/9 poz. 93 oraz wyrok SN z 28.11.2006r. w sprawie III KK 152/06 publ. w OSNKW 2007/2 poz. 15. Oskarżona była oczywiście uprawniona do pisania skarg i wniosków do przełożonych, ale z zachowaniem drogi służbowej i nie poprzez podszywanie się pod inne osoby oraz nie poprzez podnoszenie nieprawdziwych zarzutów, co wyczerpywało znamiona występku z art. 190 a § 2 Kk. W okolicznościach sprawy nie mogło przy tym budzić wątpliwości, że oskarżona działała umyślnie tak na szkodę pokrzywdzonej, jak i swych przełożonych oraz całej K. w O., w której była zatrudniona, o czym świadczyło choćby podszywanie się pod osobę trzecią.

Rekapitulując powyższe sprawstwo, zawinienie i okoliczności popełnienia przez oskarżoną przestępstwa z art. 190 a § 2 Kk i art. 231 § 1 Kk przy zast. art. 11 § 2 Kodeksu karnego, nie budziło wątpliwości.

II.

Kolejną przesłanką warunkowego umorzenia postępowania jest nieznaczny stopień winy sprawcy i społecznej szkodliwości czynu. Przesłanki te występować muszą przy tym kumulatywnie. Wina sprawcy ma miejsce wówczas, gdy można mu zarzucić, że w czasie czynu nie dał posłuchu normie prawnej. Natomiast na ocenę stopnia społecznej szkodliwości mają wpływ okoliczności wymienione w treści art. 115 § 2 Kk, a to: rodzaj naruszonego dobra, rozmiar szkody, okoliczności popełnienia czynu, waga i rodzaj naruszonych przez sprawcę obowiązków i reguł ostrożności, postać zamiaru, motywacja sprawcy. W przedmiotowej sprawie przesłanki te zostały spełnione, albowiem biorąc pod uwagę okoliczności popełnienia przestępstwa przez oskarżoną, która uznawała, że jest przez nieprzychylnych jej przełożonych przeciążona obowiązkami związanymi z zajmowanym przez nią stanowiskiem, co w nieznacznym zakresie potwierdziła zresztą kontrola, a także skutki działania oskarżonej, które w konkluzji nie wywołały negatywnych konsekwencji tak wobec pokrzywdzonej, która sama zwolniła się z pracy w Policji, jak i całej K. w O. oraz jej kierownictwa, można było przyjąć, iż stopień winy sprawcy i społecznej szkodliwości jej czynu nie był znaczny.

III.

Za warunkowym umorzeniem postępowania przemawiać też musi pozytywna prognoza kryminologiczna wynikająca z właściwości, warunków osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia sprawcy niekaranego dotąd za przestępstwo umyślne. Oskarżona i te warunki spełniała, albowiem nie była uprzednio karana sądownie, choćby za przestępstwa nieumyślne, ma prawie 50 lat, od wielu lat pracuje w instytucjach państwowych, gdzie ma dobrą opinię, ustabilizowaną sytuację osobistą i rodzinną, a okoliczności czynu i jej postawa w toku postępowania, pozwalały przyjąć, iż popełnione przez nią przestępstwo miało charakter epizodyczny i w przyszłości pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie ona przestrzegała porządku prawnego, czego gwarantem będzie dłuższy od minimalnego okres próby, jak i środki karne i kompensacyjne.

IV.

Wymóg z art. 66 § 2 Kk, zgodnie z którym warunkowego umorzenia postępowania nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności ma charakter formalny i w niniejszej sprawie również został spełniony. Czyny zabronione przewidziane treścią art. 231 § 1 Kk oraz art. 190 a § 2 Kk zagrożone są bowiem karą pozbawienia wolności do lat trzech.

Reasumując, wobec realizacji przesłanek z art. 66 § 1 i 2 Kk, zasadnym było zastosowanie względem oskarżonej środka probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postępowania.

Zgodnie z treścią art. 67 § 1 Kk warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do lat trzech i biegnie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. W przedmiotowej sprawie, biorąc pod uwagę z jednej strony epizodyczny charakter przestępstwa, z drugiej zaś okoliczności czynu, Sąd wyznaczył oskarżonej dłuższy od minimalnego dwuletni okres próby, wystarczający na weryfikację postawionej wobec niego pozytywnej prognozy kryminologicznej.

Dla zapewnienia realnej dolegliwości związanej z zaistnieniem przestępstwa oraz w celu zadośćuczynienia pokrzywdzonej, Sąd orzekł od oskarżonej na rzecz pokrzywdzonej w oparciu o treść art. 67 § 3 Kk zadośćuczynienie za krzywdę w wysokości dwóch i pół tysiąca złotych uznając, że żądanie zadośćuczynienia w wys. aż 10.000 zł jest wygórowane. Podkreślenia wymaga, że pokrzywdzona niewątpliwie odczuła i przeżyła skutki zachowania się oskarżonej w postaci zleconej kontroli wpadkowej, jak i początkowej nieprzychylności przełożonych, jednakże podkreślenia wymaga, że kontrole w instytucjach publicznych nie są niczym nadzwyczajnym, sama kontrola nie wykazała istotnych nieprawidłowości, a pokrzywdzona sama podjęła decyzję o zakończeniu pracy w K. w O..

W oparciu o treść art. 45 a § 1 Kk w zw. z art. 44 § 1 i 2 Kk zarządzono przepadek na rzecz Skarbu Państwa zabezpieczonych dowodów rzeczowych w postaci pisma z 16.02.2017r. wraz z kopertą.

Orzeczenie o kosztach postępowania uzasadniały powołane w treści wyroku przepisy prawa. Częściowe zwolnienie oskarżonej od kosztów sądowych wynikało z jej aktualnej sytuacji finansowej i pozostawania bez pracy w dniu orzekania.

Mając na uwadze podniesione okoliczności faktyczne i powołane przepisy prawa orzeczono jak w sentencji wyroku.