Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Opolu

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. K. prowadził działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B., a pracę na jej rzecz od około 1999 roku świadczył także M. N. (1), który wykonywał dla W. K. prace dorywcze „na czarno”.

W dniu 14 grudnia 2001 roku mężczyźni ustalili, że W. K. wystawi M. N. (1) nieprawdziwe zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach, celem zakupu telefonów komórkowych w promocyjnej ofercie. W tej sytuacji W. K. wypełnił druk zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach datowany na dzień 14 grudnia 2001 roku, z którego wynikało, że M. N. (1) jest zatrudniony jako operator dźwigu w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy o pracę, zawartej na czas nieokreślony od dnia 01 marca 2000 roku, ze średnim miesięcznym dochodem w kwocie 1.846,20 zł netto. Następnie na przedmiotowym zaświadczeniu W. K. przybił pieczątkę firmową oraz pieczątkę o treści Prezes (...) i złożył swój podpis. Z uwagi na nieczytelność pieczątki firmowej, W. K. wystawił kolejne zaświadczenie o identycznej treści, opatrując je w dalszej kolejności swoją parafą.

W dniu 18 grudnia 2001 roku M. N. (1) i W. K. przyjechali do O., celem dokonania zakupu telefonów komórkowych. W tych okolicznościach wymienieni udali się do salonu autoryzowanego przedstawiciela firmy (...) 3, mieszczącego się przy ulicy (...), gdzie M. N. (1) przedłożył dokumenty potwierdzające tożsamość w postaci dowodu osobistego nr (...) i książeczki wojskowej nr (...), a także poświadczające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...) w J., sporządzone przez W. K. i inną nieustaloną osobę. Z zaświadczenia tego wynikało, że M. N. (1) jest zatrudniony jako operator dźwigu w firmie (...) w J. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony od dnia 01 marca 2000 roku ze średnim miesięcznym dochodem w kwocie 1.846,20 zł brutto ( firma (...) została wykreślona z ewidencji działalności gospodarczej z dniem 27 listopada 2001 roku). W następstwie powyższego w tym samym dniu M. N. (1) podpisał umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...), a następnie nabył telefon marki N. (...) o wartości 854 zł za cenę promocyjną w kwocie 59,78 zł. W. K., obecny przy zawieraniu transakcji, pomagał M. N. (1) w dokonaniu wyboru telefonu, który aktywowano w dniu 18 grudnia 2001 roku. W dniu 24 stycznia 2002 roku zawieszono funkcjonowanie przedmiotowego telefonu z uwagi na brak płatności za świadczone usługi oraz podejrzenie wyłudzenia usług telekomunikacyjnych.

Pokrzywdzony - (...) Centertel z siedzibą w W. odzyskał telefon komórkowy marki N. (...). Na skutek zawarcia przedmiotowej umowy (...) Centertel poniósł całkowitą szkodę w wysokości 918,34 zł, a składają się na nią należność z tytułu świadczonych usług telekomunikacyjnych w wysokości 168,34 zł oraz z tytułu specjalnej opłaty za odłączenie od sieci w wysokości 750,00 zł.

Tego samego dnia M. N. (1) i W. K. udali się także do salonu (...) znajdującego się w O. przy ulicy (...), gdzie M. N. (1) przedłożył zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w B., sporządzone przez W. K., a także dokumenty potwierdzające tożsamość w postaci dowodu osobistego nr (...) i książeczki wojskowej nr (...), celem nabycia telefonu komórkowego marki M. (...) o wartości 1.950 zł netto. Po przedłożeniu rzeczonych dokumentów pracownik salonu - L. B., widząc dziwne zachowanie mężczyzn oraz poddając w wątpliwość prawdziwość przedłożonego zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach, wezwał funkcjonariuszy Policji, którzy w dalszej kolejności zatrzymali M. N. (1) i W. K..

Dowody:

⚫

protokół zatrzymania rzeczy – k. 14-15,

⚫

kserokopia zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach z dnia 14.12.2011r. – k. 16,

⚫

kserokopia zaświadczenia o zatrudnieniu z dnia 10.12.2001r. – k. 22,

⚫

protokół przeszukania samochodu marki C. (...) o nr rej. (...) – k. 23-26,

⚫

decyzja o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej i zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej – k. 42-44,

⚫

informacja z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego odnośnie firmy (...) – k. 63, 83,

⚫

pokwitowanie – k. 67,

⚫

opinia wydana na podstawie badań identyfikacyjnych pisma ręcznego i podpisów z dnia 28.02.2010r. – k. 101-116,

⚫

protokół zatrzymania rzeczy – k. 127-128,

⚫

umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 18.12.2001r. wraz z załącznikami – k. 219,

⚫

zeznania świadka L. B. – k. 8-9, 415,

⚫

zeznania i wyjaśnienia W. K. – k. 18-19, 29-32, 68-69, 97-99, 415-416,

⚫

zeznania świadka P. D. – k. 20-21, 65-66, 416,

⚫

zeznania świadka J. K. – k. 51-52,

⚫

zeznania świadka K. K. – k. 71-72,

⚫

zeznania świadka A. K. – k. 86-87,

⚫

częściowe wyjaśnienia oskarżonego M. N. (1) – k. 124-126, 129-131, 135, 281-284, 399.

Dodatkowo w dniu 05 grudnia 2001 roku M. N. (1), po uprzednim przedłożeniu dokumentów w postaci dowodu osobistego nr (...) oraz książeczki wojskowej nr (...), a także nieprawdziwego zaświadczenia o wysokości zarobków datowanego na dzień 04 listopada 2001 roku, z którego wynikało, że M. N. (1) jest zatrudniony jako operator dźwigu w firmie Handlowo-Usługowej (...) w S. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony od dnia 01 lutego 2000 roku ze średnim miesięcznym dochodem w kwocie 2.182,70 zł netto, sporządzonego przez nieustaloną osobę, zawarł z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K., reprezentowanym przez pełnomocnika - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę o korzystanie z karty kredytowej. W następstwie powyższego M. N. (1) w tym samym dniu w hipermarkecie Geant w S. dokonał zakupów na kredyt w kwocie 3.000 zł.

Przedmiotowy kredyt nie został spłacony.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z siedzibą w W. poniosła straty w wysokości 3.000 zł.

W ten sam sposób M. N. (1) uzyskał kartę kredytową uprawniającą do dokonywania zakupów w hipermarkecie A. na terenie całego kraju. Umowa o korzystanie z karty kredytowej została zawarta w dniu 10 grudnia 2001 roku pomiędzy oskarżonym a Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. reprezentowanym przez pełnomocnika – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., po uprzednim przedłożeniu przez M. N. (1) dokumentów potwierdzających tożsamość, czyli dowodu osobistego nr (...) oraz książeczki wojskowej nr (...), a także sporządzonego przez nieustaloną osobę zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia, z którego wynikało, że M. N. (1) jest zatrudniony jako operator dźwigu w firmie Handlowo-Usługowej (...) w S. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony od dnia 01 marca 2000 roku ze średnim miesięcznym dochodem w kwocie 2.184,70 zł netto. (...) z/s w S. nie figuruje w rejestrach prowadzonych przez Sąd Rejestrowy K.-Wschód w K.. Po podpisaniu przedmiotowej umowy otworzono rachunek kredytowy nr (...) z limitem w kwocie 1.800 zł. W dalszej kolejności oskarżonemu przesłano kartę kredytową, za pomocą której w dniu 27 grudnia 2001 roku dokonał zakupów w hipermarkecie A. w M. na kredyt w kwocie 1.758,52 zł.

Oskarżony nie uiścił opłaty za posiadanie karty w wysokości 12 zł (opłata ta powinna być uiszczona do dnia 15 stycznia 2002 roku) ani też żadnej raty kredytu (pierwsza rata w wysokości 159,14 zł powinna być zapłacona do dnia 15 lutego 2002 roku).

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z siedzibą w P. poniosła straty w wysokości 1.758,52 zł.

Dowody:

⚫

protokół przeszukania samochodu marki C. (...) o nr rej. (...) – k. 23-26,

⚫

kserokopia umowy o korzystanie z karty kredytowej z dnia 10.12.2001r. wraz z załącznikami – k. 56-61,

⚫

opinia wydana na podstawie badań identyfikacyjnych pisma ręcznego i podpisów z dnia 28.02.2010r. – k. 101-116,

⚫

protokół zatrzymania rzeczy – k. 143-144,

⚫

zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia z dnia 06.12.2001r. – k. 180,

⚫

umowa o korzystanie z karty kredytowej z dnia 10.12.2001r. oraz umowa o korzystanie z karty kredytowej z dnia 05.12.2001r. wraz z załącznikami – k. 219,

⚫

informacja ZUS I Oddział w P. – k. 596,

⚫

informacja Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach – k. 609,

⚫

informacja Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. – k. 616, 622,

⚫

zeznania świadka M. R. – k. 54-55, akta III Cps 41/15,

⚫

zeznania świadka A. C. – k. 75-76, akta IV Ko 223/14,

⚫

częściowe wyjaśnienia oskarżonego M. N. (1) – k. 124-126, 129-131, 135, 281-284, 399.

Wyrokiem z dnia 13 marca 2012 roku, sygn. akt II K 559/11, Sąd Rejonowy w Opolu skazał W. K. za czyn z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., popełnione w dniu 18 grudnia 2001 roku, a także za czyn z art. 270 § 1 k.k., popełniony w grudniu 2001 roku na łączną karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 4 oraz łączną karę grzywny w wysokości 80 stawek dziennych po 10 zł każda stawka.

Dowody:

⚫

akta sprawy II K 559/11.

M. N. (1) jest stanu wolnego (rozwiedziony), ma dwoje dzieci. Posiada wykształcenie zawodowe, z zawodu jest monterem instalacji centralnego ogrzewania. Obecnie przebywa w zakładzie karnym, pobiera rentę w wysokości 650 zł netto. Nie posiada majątku o istotnej wartości.

Oskarżony był uprzednio karany sądownie, w tym za czyny z artykułów: 270 § 1 k.k., 278 § 1 k.k. 279 § 1 k.k. i 286 § 1 k.k. Ostatnio wyrokiem Sądu Rejonowego w Będzinie z dnia 23 marca 2015 roku, sygn. akt VII K 701/14, został skazany za czyn z art. 242 §3 k.k. w zw. z art. 242 § 2 k.k. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Powołani w sprawie biegli lekarze psychiatrzy stwierdzili, że oskarżony M. N. (1) nie jest chory psychicznie ani upośledzony umysłowo. Stwierdzili natomiast u badanego nieprawidłowe cechy osobowości, co podniesiono także w opinii psychologicznej. Z psychiatrycznego punktu widzenia biegli nie stwierdzili podstaw do kwestionowania poczytalności oskarżonego w odniesieniu do zarzucanych mu czynów. Jednocześnie biegli wskazali, że w aktualnym stanie zdrowia wymieniony może brać udział w toczącym się postępowaniu.

Dowody:

⚫

odpisy wyroków – k. 145-158, 160-162, 207-216, 253-255, 257-261, 269-279,

⚫

opinia psychologiczna – k. 199-200,

⚫

opinie sądowo-psychiatryczne – k. 201-205, 571-574,

•

dane osobopoznawcze – k. 295, 398,

•

karta karna – k. 633-638.

Przesłuchiwany w charakterze podejrzanego oskarżony M. N. (1) przyznał się do popełnienia czynu z zarzutu I, tj. do usiłowania wyłudzenia telefonu komórkowego marki M. (...), a także czynu z zarzutu II, wskazując przy tym, że zarówno zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...), jak i zaświadczenie z firmy (...) otrzymał od W. K..

W toku kolejnego przesłuchania mającego miejsce w dniu 20 lipca 2012 roku oskarżony zmienił swoje stanowisko i skorzystał z prawa odmowy składania wyjaśnień, wskazując dodatkowo, że w inkryminowanym czasie przebywał w więzieniu.

Również na rozprawie przed Sądem oskarżony M. N. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i skorzystał z przysługującego mu prawa odmowy składania wyjaśnień.

Sąd zważył co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego zarówno sprawstwo jak wina oskarżonego M. N. (1) w odniesieniu do przypisanych mu przestępstw nie budziły żadnych wątpliwości.

Ustalając stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd oparł się przede wszystkim na zeznaniach świadków: L. B., P. D., J. K., K. K., A. K., M. R., A. C. i W. K.. Jedynie w ograniczonym zakresie wykorzystano natomiast wyjaśnienia oskarżonego M. N. (1).

Przy rekonstrukcji stanu faktycznego Sąd wykorzystał także pozostałe dowody zgromadzone w aktach sprawy. W szczególności Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów w postaci: protokołu zatrzymania rzeczy, kserokopii zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach z dnia 14.12.2011r., kserokopii zaświadczenia o zatrudnieniu z dnia 10.12.2001r., protokołu przeszukania samochodu marki C. (...) o nr rej. (...), decyzji o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej i zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, informacji z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego odnośnie firmy (...), pokwitowania, opinii wydanej na podstawie badań identyfikacyjnych pisma ręcznego i podpisów z dnia 28.02.2010r., umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 18.12.2001r. wraz z załącznikami, kserokopii umowy o korzystanie z karty kredytowej z dnia 10.12.2001r. wraz z załącznikami, zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia z dnia 06.12.2001r., umowy o korzystanie z karty kredytowej z dnia 10.12.2001r. oraz umowy o korzystanie z karty kredytowej z dnia 05.12.2001r. wraz z załącznikami, informacji ZUS I Oddział w P., informacji Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach i informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w S.. Sąd dał wiarę tym dowodom jako dowodom uzupełniającym w stosunku do osobowych źródeł dowodowych, bowiem wiarygodności i rzetelności tychże dokumentów nie podważyła żadna ze stron procesu i nie wzbudziły one uzasadnionych wątpliwości Sądu co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy. Natomiast przy ustaleniach co do sytuacji życiowej, rodzinnej i zdrowotnej i osobistej oskarżonego, Sąd oparł się na dowodach w postaci opinii psychologicznej i opinii sądowo-psychiatrycznych oraz danych osobopoznawczych, zaś w zakresie ustalenia uprzedniej karalności oskarżonego na danych o karności, w tym na odpisach wyroków.

Dowody z dokumentów znajdujące się w aktach sprawy, które nie zostały wykorzystane przy czynieniu ustaleń faktycznych w sprawie, nie miały zdaniem Sądu znaczenia dla przedmiotu niniejszej sprawy. Sąd nie wykorzystał również zeznań świadków: M. H., E. W., Z. R. i R. I. jako, że osoby te nie posiadały żadnych informacji mających znaczenie dla ustalenia istotnych okoliczności popełnienia przedmiotowych czynów zabronionych w zakresie niezbędnym dla przyjęcia odpowiedzialności oskarżonego i wydania rozstrzygnięcia.

W oparciu o zeznania świadków P. D. i K. K. oraz o dokumentację związaną z zawarciem umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) ustalono, że w dniu 18 grudnia 2001 roku w salonie autoryzowanego przedstawiciela firmy (...) 3, mieszczącym się przy ulicy (...), M. N. (1) przedłożył zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...) w J. oraz dokumenty potwierdzające tożsamość w postaci dowodu osobistego nr (...) i książeczki wojskowej nr (...), celem nabycia telefonu komórkowego marki N. (...). Z zeznań ww. świadków wynika również, że w tym samym dniu doszło do podpisania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, na podstawie której w dalszej kolejności nastąpiła aktywacja telefonu o numerze (...), nabytego za cenę promocyjną w kwocie 59,78 zł, a wartego 854 zł. Osoby te wskazały ponadto, że w dniu 24 stycznia 2002 roku zawieszono funkcjonowanie tego telefonu z uwagi na brak płatności za świadczone usługi telekomunikacyjne oraz podejrzenie wyłudzenia usług. Świadek P. D. potwierdził ponadto fakt odzyskania telefonu komórkowego marki N. (...). Z kolei świadek K. K. zeznał o wysokości szkody poniesionej przez (...) Centertel, wskazując na kwotę 918,34 zł (168,34 zł - należność z tytułu świadczonych usług telekomunikacyjnych + 750,00 zł - należność z tytułu specjalnej opłaty za odłączenie od sieci).

Świadek A. K., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), a następnie (...) zaprzeczył z kolei prawdziwości przedmiotowego zaświadczenia, wskazując, że nie zna M. N. (1) i nigdy go nie zatrudniał. Fakt podrobienia tego zaświadczenia potwierdza również decyzja o wykreśleniu firmy (...) z ewidencji działalności gospodarczej z dniem 27 listopada 2001 roku.

Z opinii biegłego W. S. wynika natomiast, że zapisy ciągłe stanowiące wypełnienie dokumentu wystawionego na M. N. (1) w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu datowanego na dzień 10.12.2001r. oraz podpis (...) uwidoczniony w rejonie występowania tuszowej pieczątki imiennej o treści „Główna Księgowa mgr E. N.” zlokalizowany na tym dokumencie zostały nakreślone przez jedną osobę, przy czym nie zostały nakreślone ani przez M. N. (1), ani przez W. K.. Niemniej jednak z materiału zgromadzonego w aktach sprawy, a to z dowodu z dokumentu w postaci protokołu przeszukania samochodu osobowego marki C. (...) o nr rej. (...) wynika, że pieczątki, w tym ta o treści „główny księgowy mgr E. N.”, widniejąca na tym zaświadczeniu, należą do W. K., który dodatkowo w toku postępowania wskazał wprost „pieczątki te wziąłem ze sobą w celu podbijania zaświadczeń i dokonywania zakupów ratalnych” (k. 31). W tych okolicznościach W. K. brał udział w podrobieniu ww. zaświadczenia, a ponadto towarzyszył oskarżonemu M. N. (1) w trakcie podpisywania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, na której - co wynika z opinii biegłego W. S. - podpis o kompozycji (...) został nakreślony przez M. N. (1).

Opinia wydana na podstawie badań identyfikacyjnych pisma ręcznego i podpisów z dnia 28 lutego 2010 roku nie pozostawia również wątpliwości odnośnie autora zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach datowanego na dzień 18 grudnia 2001 roku. Z opinii tej wynika bowiem, że zapisy ciągłe wypełniające poszczególne pozycje dwóch zakwestionowanych zaświadczeń o zatrudnieniu i zarobkach, wystawionych na nazwisko „M. N. (1) zam. (...)-113 ul. (...). (...)”, opatrzonych datą wystawienia „ (...).12.2011r.”, a także podpis o kompozycji czytelnej (...) oraz parafa sygnujące te dokumenty, zostały nakreślone przez W. K..

Faktu sporządzenia zaświadczeń o zatrudnieniu i zarobkach datowanych na dzień 14 grudnia 2001 roku nie kwestionował również W. K., który - co istotne - wyrokiem z dnia 13 marca 2012 roku, sygn. akt II K 559/11, został skazany między innymi za czyn z art. 270 § 1 k.k. Okoliczność ta znajduje ponadto potwierdzenie w początkowych wyjaśnieniach oskarżonego M. N. (1) (k. 124-126), negujących fakt zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowo-Usługowym (...) w B. oraz potwierdzających prawdziwość zarzutów z punktu I i II. Z oświadczeń złożonych przez M. N. (1) i W. K. wynika ponadto, że zaświadczenie to zostało przedłożone w punkcie sprzedaży telefonów komórkowych znajdującym się na terenie hipermarketu (...) w O., celem dokonania zakupu telefonu komórkowego marki M. (...) o wartości 1.950 zł w promocyjnej cenie 49 zł netto, co wynika również z zeznań świadka J. K., który w złożonych przez siebie zeznaniach wskazał wprost „cena telefonu komórkowego Motorola (...) sprzedawanego w promocji „Szczęśliwe godziny 3” wynosi 49,00 zł netto plus 22% VAT” (k. 51). Zeznał o tym również świadek L. B., czyli pracownik salonu (...) znajdującego się w O. przy ulicy (...), wskazując dodatkowo, że przedmiotowe zaświadczenie i dziwne zachowanie mężczyzn wzbudziło jego podejrzenie, co z kolei skutkowało wezwaniem policji, która w dalszej kolejności zatrzymała M. N. (1) i W. K..

W świetle powyższego - zdaniem Sądu - wyjaśnienia złożone przez M. N. (1) w początkowej fazie niniejszego postępowania, czyli w dniu 19 grudnia 2001 roku, korelujące z relacjami ww. świadków, przesłuchiwanych oddzielnie, odzwierciedlają rzeczywisty przebieg zdarzeń, do których doszło w dniu 18 grudnia 2001 roku. Jako niewiarygodne, sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania, oceniono natomiast późniejsze wyjaśnienia oskarżonego M. N. (1), w których starał się wycofać ze swoich początkowych twierdzeń.

Dla stwierdzenia, że mamy do czynienia z przestępstwem oszustwa niezbędne jest dokonanie ustaleń potwierdzających zaistnienie trzech przesłanek. Po pierwsze niezbędne jest ustalenie, że sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po drugie należy wykazać, że środkiem do osiągnięcia tego celu było wprowadzenie innego podmiotu w błąd bądź wyzyskanie błędu lub też wykorzystanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania i wreszcie po trzecie wykazanie, że w wyniku działania sprawcy doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym przez inną osobę.

Zdaniem Sądu M. N. (1) wyczerpał również znamiona drugiego z zarzucanych mu przestępstw tj. czynu z art. 270 § 1 kk. Przestępstwo stypizowane w przepisie art. 270 § 1 k.k., jest wieloodmianowe tzn. można się go dopuścić nie tylko przez podrabianie lub przerabianie dokumentu, ale również (jedynie) przez używanie takiego dokumentu. Pojęcie używania sprowadza się do wykorzystywania funkcji, jakie może pełnić podrobiony lub przerobiony dokument. Użyciem dokumentu będzie przedstawienie go osobie uprawnionej do kontroli, czy zrealizowanie na jego podstawie określonego świadczenia, wprowadzenie do rejestru, dokonanie na jego podstawie określonej operacji księgowej, przedłożenie organowi prowadzącemu określone postępowanie dowodowe. Jak podkreślił SN: "Wprowadzenie (...) dokumentu do obrotu prawnego to posłużenie się tym dokumentem, rozumiane jako jego przedłożenie władzy, osobie fizycznej lub prawnej, dla wykazania wynikających z dokumentu swoich praw, istnienia stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne" (wyrok SN z 15 października 2002 r., III KKN 90/00, LEX nr 56839). Użyciem sfałszowanego dokumentu będzie także każdorazowe powołanie się na jego treść, o ile został on złożony wcześniej w określonym zbiorze dokumentów, rejestrze czy aktach sprawy (vide: W. Wróbel – Komentarz do art./ 270 kk Wyd. Zakamycze 2006r). Podrabianiem jest nadanie jakiemuś przedmiotowi (np. pismu) pozorów dokumentu w celu wywołania wrażenia, że zawarta w nim treść pochodzi od wymienionego w nim wystawcy, podczas gdy w rzeczywistości tak nie jest.

Sprawca może używać dokumentu, który sam sfałszował, albo który został sfałszowany przez inną osobę. Warunkiem odpowiedzialności jest jednak świadomość, iż używany przedmiot jest dokumentem fałszywym, przy czym wystarczy, że sprawca godzi się z taką możliwością. Przestępstwo z art. 270 § 1 k.k., a w szczególności jego znamię "użycia jako autentycznego", oznacza bowiem umyślne posłużenie się podrobionym dokumentem co najmniej z zamiarem ewentualnym w sytuacji, gdy sprawca używając dokumentu jako autentycznego, godził się z możliwością, iż dokument ten jest podrobiony lub przerobiony (vide wyrok SN z 15.01.2006r WA 35/05 opublikowany w Prok. i Pr. 2006/6/11).

W tych okolicznościach, w świetle dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych, jest oczywistym, że oskarżony M. N. (1) w dniu 18 grudnia 2001 roku w O., działając wspólnie i w porozumieniu z W. K., z góry powziętym zamiarem i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim przedłożeniu podrobionego przez W. K. zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) w B., usiłował wprowadzić w błąd pracownika punktu sprzedaży telefonów komórkowych co do swoich możliwości zarobkowych i usiłował wyłudzić telefon komórkowy marki M. (...) o wartości 1.950 zł lecz zamierzonego celu nie osiągnął, czym działał na szkodę (...). Oskarżony M. N. (1) wyczerpał zatem ustawowe znamiona czynu z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. Oskarżony M. N. (1) wyczerpał również znamiona czynu kwalifikowanego treścią art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. jako, że w tym samym dniu i w tym samym mieście, czyli w dniu 18 grudnia 2001 roku w O., działając wspólnie i w porozumieniu z W. K., z góry powziętym zamiarem i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim przedłożeniu podrobionego przez W. K. oraz inną nieustaloną osobę zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach w firmie o nazwie (...) w J., wprowadził w błąd pracownika punktu sprzedaży telefonów komórkowych co do swoich możliwości zarobkowych i nabył telefon komórkowy marki N. (...) o wartości 854 zł, czym działał na szkodę (...), która poniosła straty w łącznej wysokości 918,34 zł.

Dokonując ustaleń faktycznych odnośnie czynów z zarzutów III i IV Sąd oparł się w głównej mierze na dowodach osobowych w postaci zeznań świadków M. R. i A. C., mających odzwierciedlenie w dowodach z dokumentów wymienionych w opisie stanu faktycznego.

Świadek A. C. zeznała, że w dniu 05 grudnia 2001 roku w hipermarkecie Geant w S. przy ulicy (...) M. N. (1) dokonał zakupów na kwotę 3.000 zł za pomocą vouchera, czyli dokumentu ważnego 4 dni od momentu podpisania umowy, wydanego przez pracownika punktu obsługi karty w tym samym dniu. Z zeznań świadka A. C. oraz z dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika również, że przy składaniu wniosku o przyznanie karty kredytowej M. N. (1) wylegitymował się dowodem osobistym nr (...) oraz książeczką wojskową nr (...), a ponadto przedłożył zaświadczenie o wysokości zarobków w firmie handlowo-usługowej (...) w S. datowane na dzień 04 listopada 2001 roku, z którego wynikało, że M. N. (1) jest zatrudniony jako operator dźwigu w firmie Handlowo-Usługowej (...) w S. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony od dnia 01 lutego 2000 roku ze średnim miesięcznym dochodem w kwocie 2.182,70 zł netto.

Z zeznań świadka M. R. wynika natomiast, że w dniu 10 grudnia 2001 roku w hipermarkecie A. w S. przy ulicy (...) M. N. (1), po uprzednim przedłożeniu dowodu osobistego nr (...) oraz książeczki wojskowej nr (...), a także zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia w firmie handlowo-usługowej (...) w S. z dnia 06 grudnia 2001 roku, podpisał umowę o korzystanie z karty kredytowej, na podstawie której otworzono rachunek kredytowy nr (...) z limitem w kwocie 1.800 zł. Świadek M. R. wskazał ponadto, że po około 7 dniach od podpisania umowy oskarżony M. N. (1) otrzymał przedmiotową kartę kredytową, za pomocą której w dniu 27 grudnia 2001 roku dokonał zakupów w hipermarkecie A. w M. na kredyt w kwocie 1.758,52 zł. Z zeznań M. R. wynika także, że oskarżony M. N. (1) nie uiścił opłaty za posiadanie karty w wysokości 12 zł ani też żadnej raty kredytu, a następstwem powyższego było powstanie szkody po stronie (...) Sp. z o.o. z/s w P..

Opinia biegłego sądowego W. S. nie pozostawia z kolei wątpliwości co do autora podpisu nakreślonego pismem zwykłym (...), umiejscowionego w pozycji (...) na umowie o korzystanie z karty kredytowej, opatrzonej datą 10.12.2011r., wskazując w sposób kategoryczny na osobę M. N. (1). Z opinii tej wynika również, że zapisy ciągłe stanowiące wypełnienie dokumentu wystawionego na M. N. (1) w postaci zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia datowanego na dzień 06.12.2001r. oraz podpis (...) uwidoczniony w rejonie występowania tuszowej pieczątki imiennej o treści „Główna Księgowa mgr E. N.” zlokalizowany na tym dokumencie zostały nakreślone przez jedną osobę, przy czym nie zostały nakreślone ani przez M. N. (1), ani przez W. K.. Niemniej jednak z dowodów z dokumentów zgormadzonych w aktach sprawy wynika, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. nie odnotował zgłoszenia M. N. (1) do ubezpieczeń w PHU (...). Sośnica w S., a Urząd Skarbowy w S. nie otrzymał za 2001 rok informacji PIT-11 dot. M. N. (1) sporządzonej przez PHU (...). Sośnica w S.. Dodatkowo (...) z/s w S. nie figuruje w rejestrach prowadzonych przez Sąd Rejestrowy K.-Wschód w K..

W świetle powyższego wyjaśnienia oskarżonego M. N. (1) mogły stanowić podstawę ustaleń faktycznych jedynie w ograniczonym zakresie, tj. w tych fragmentach, które znalazły potwierdzenie w obiektywnych dowodach. W pozostałym zaś zakresie, dotyczącym w szczególności kwestionowania sprawstwa oraz winy, Sąd odmówił im wiarygodności i tym samym mocy dowodowej. W ocenie Sądu nieprzyznanie się oskarżonego do winy, wskazywanie faktów i okoliczności mających świadczyć o niepopełnieniu przez niego zarzucanych mu czynów jest tylko i wyłącznie przyjętą przez oskarżonego linią obrony, która w konfrontacji z opisanymi powyżej wiarygodnymi dowodami nie mogła się ostać. W ocenie Sądu oskarżony M. N. (1) doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że przedmiotowe zaświadczenia są nieprawdziwe, a co więcej, że przedkładając je wprowadza w błąd przedstawicieli przedmiotowych spółek i doprowadza je do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W tej sytuacji niewątpliwym jest zatem fakt, że oskarżony M. N. (1) w okresie od 10 do 27 grudnia 2001 w M., działając z góry powziętym zamiarem i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim przedłożeniu podrobionego przez nieustaloną osobę zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach w firmie handlowo-usługowej o nazwie (...) wprowadził w błąd pracownika punktu sprzedaży (...) Sp. z o.o. co do swoich możliwości zarobkowych i wyłudził zakupy o łącznej wartości 1.758,52 zł, czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o. z/s w P.. W oparciu o powyższe dowody ustalono również, że oskarżony M. N. (1) w dniu 05 grudnia 2001 roku w S., działając z góry powziętym zamiarem i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim przedłożeniu podrobionego przez nieustaloną osobę zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach w firmie handlowo-usługowej (...) w S. wprowadził w błąd pracownika punktu sprzedaży co do swoich możliwości zarobkowych i wyłudził zakupy o łącznej wartości 3.000,00 zł, czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o. z/s w W..

W tym miejscu zaznaczyć należy, że w sprawie mamy do czynienia z kolizją ustaw, gdyż w dacie popełnienia czynów zabronionych przez M. N. obowiązywała inna ustawa niż w dacie wyrokowania w sprawie. Kwestię tą rozstrzyga treść art. 4 § 1 kk, przyjmującego za zasadę stosowanie ustawy nowej, chyba, że ustawa uprzednio obowiązująca byłaby dla oskarżonego korzystna. W realiach rozpoznawanej sprawy jednak brak jest takich przesłanek, które nakazywałyby zastosowanie ustawy uprzednio obowiązującej jako względniejszej. Nie ulega wątpliwości, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia, iż w przypadku oskarżonego ani na gruncie ustawy „starej”, ani ustawy „nowej” nie zachodzą przesłanki do warunkowego zawieszenia wykonania kary, nie zmieniło się również brzmienie przepisów będących podstawą prawną stawianych oskarżonemu zarzutów, ani też sankcja karna z nich wynikająca, co pozwala na przyjęcie wniosku, że zarówno pod rządami ustawy obowiązującej przed 01.07.2015r jak i pod rządami ustawy obecnej, rozwiązania przyjęte przez Sąd byłyby takie same, a jeśli tak, to zasadą powinno być stosowanie ustawy nowej.

Wymierzając oskarżonemu karę za dokonane przez niego przestępstwa Sąd kierował się dyrektywami określonymi w art. 53 § 1 i 2 k.k. Uwzględniono zatem rodzaj naruszonego dobra, stopień społecznej szkodliwości poszczególnych czynów oraz zawinienie sprawcy. Do okoliczności negatywnych mających wpływ na wymiar kary zaliczono przede wszystkim rozmyślność działania M. N. (1) oraz świadomość co do bezprawności podejmowanych przez niego działań. Sąd nie dopatrzył się przy tym żadnych okoliczności mogących wyłączyć winę oskarżonego. Oskarżony osiągnął bowiem określony stopień dojrzałości, a co za tym idzie powinien on rozpoznać społeczne znaczenie popełnionych przez siebie czynów i tym bardziej powinien być świadomy konsekwencji, jakie mogą one spowodować. Dodatkowo oskarżony wyrządził szkody, które do tej pory nie zostały wyrównane.

Nadto przy wymiarze kary Sąd wziął pod uwagę sposób życia oskarżonego przed popełnieniem omówionych powyżej przestępstw oraz jego zachowanie po popełnieniu przedmiotowych czynów zabronionych. W pierwszej kolejności wskazać należy, że oskarżony M. N. (1) był już uprzednio wielokrotnie karany sądownie. W przedmiotowej sprawie nie dopatrzono się także istotnych okoliczności łagodzących.

Kierując się powyższymi wskazówkami oraz uznając, że zachodzą przesłanki do przyjęcia ciągu przestępstw, o którym mowa w art. 91 § 1kk, Sąd wymierzył oskarżonemu karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. O ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk możemy bowiem mówić wówczas, gdy wszystkie objęte nim zachowania następowały w krótkich odstępach czasowych, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, zanim zapadł pierwszy chociażby nieprawomocny wyrok w stosunku do któregokolwiek z nich, a nadto w przypadku każdego z nich taka sama jest podstawa wymiaru kary. Tymczasem wszystkie zdarzenia stanowiące podstawę przypisanych oskarżonemu zarzutów rozegrały się najpóźniej na przestrzeni miesiąca grudnia 2001r, co z całą pewnością wyczerpuje przesłankę „krótkich odstępów czasu”. Ponadto oskarżony wykorzystywał taką samą sposobność popełnienia przestępstw, bowiem schemat jego działania za każdy razem był taki sam, mianowicie M. N. wykorzystując sfałszowane zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach wprowadzał w błąd osoby działające z upoważnienia pokrzywdzonych i w tej sposób, wiedząc, ze nie posiada on możliwości wywiązania się z własnego zobowiązania, przyjętego na siebie mocą zawartych umów, doprowadzał do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pokrzywdzonych. Nie ulega wątpliwości również ten fakt, że w stosunku do zarzucanych mu przestępstw dotychczas nie zapadł wyrok chociażby nieprawomocny. Została wyczerpana także przesłanka tożsamej w stosunku do wszystkich czynów podstawy prawnej wymiaru kary, bowiem jest nią art. 286 § 1kk.

Wobec nagminnego lekceważenia przez oskarżonego norm prawa karnego, co wskazuje na wysoki stopień jego zdemoralizowania i wyklucza przyjęcie pozytywnej prognozy kryminologicznej, Sąd wymierzył oskarżonemu M. N. (1) bezwzględną karę pozbawienia wolności. Wskazać należy, że oskarżony był już uprzednio wielokrotnie karany, w następstwie czego nie daje gwarancji niepopadania w konflikt z prawem, co z kolei wyklucza skorzystanie w tym przypadku z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary. W ocenie Sądu wymierzenie kary bezwzględnej jest konieczne zarówno z punktu widzenia prewencji szczególnej jak i ogólnej jako, że należy piętnować negatywne zachowania oskarżonego i uświadamiać mu naganność oraz szkodliwość popełnionych przez niego czynów. W tych okolicznościach niezbędne było orzeczenie kary izolacyjnej, tym bardziej, że uprzednie skazania nie hamowały skłonności oskarżonego do dalszego zakłócania porządku prawnego.

Dodatkowo na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązano oskarżonego do naprawienia szkody w całości na rzecz (...) Sp. z o.o. z/s w P. i na rzecz (...) Sp. z o.o. z/s w W., a na rzecz (...) Centertel z/s w W. w części poprzez zapłatę następujących kwot: 1.758,52 zł ( (...) Sp. z o.o.), 3.000,00 zł ( (...) Sp. z o.o.) i 491,34 zł ( (...) Centertel).

Z uwagi na pozbawienie oskarżonego wolności w sprawie Sąd - na podstawie art. 63 § 1 k.k. - na poczet orzeczonej wobec niego łącznej kary pozbawienia wolności zaliczył mu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w postaci zatrzymania w dniu 18 grudnia 2001 roku.

Całokształt przedstawionych okoliczności sprawił, że Sąd orzekł jak w dyspozytywnej części wyroku uznając, że orzeczona kara jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynów oraz zawinienia sprawcy, a wydane rozstrzygnięcie będzie skutecznym środkiem do zwalczania tego typu przestępczości, natomiast w stosunku do oskarżonego pozwoli na zrozumienie jego błędnego postępowania i uniknięcie w przyszłości podobnych czynów.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu uzasadniają powołane przepisy prawa, tj. przepis art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych.

Zarządzenia:

1.  odnot.

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć obrońcy oskarżonego z urzędu

3.  kal. 14 dni

O., dn. 09.12.2016r